[Văn/11] Phân tích ''Từ ấy'' - Tố Hữu

Trong nền văn học hiện đại Việt Nam, Tố Hữu được coi là lá cờ đầu của nền thơ ca cách mạng. Sự nghiệp của ông gắn liền vs sự nghiệp cách mạng, thơ ông luôn gắn bó và phản ánh chân thật những chặng đường cách mạng đầy gian khổ, hi sinh nhưng cx nhiều thắng lợi vẻ vang của dân tộc VN. Ngày đc đứng vào hàng ngũ những ng cùng phấn đấu vì 1 lí tưởng cao đẹp là bước ngoặt qtrong trong cuộc đời Tố Hữu. Ghi nhận kỉ niệm đáng nhớ ấy vs những cảm xúc suy tư sâu sắc, Tố Hữu viết bài ''Từ ấy'' vào tháng 7 năm 1938. Bài thơ nằm trong phần ''Máu lửa'' của tập ''Từ ấy''

  ''Từ ấy'' đánh dấu 1 thời điểm qtrong trong cuộc đời Tố Hữu. Toàn bộ bài thơ là tiếng reo náo nức, lãng mạn mà trong trẻo, chân thành của một tâm hồn đang băn khoăn tìm lẽ sống thì may mắn bắt gặp ánh sáng rực rỡ của lý tưởng cách mạng.

  Bốn câu thơ đầu bộc lộ trực tiếp tâm trạng tác giả, diễn tả sự bừng sáng trong tâm trí ông và niềm hp lớn lao của ông khi đến vs lí tưởng cách mạng:


 Niềm vui sướng của nhà thơ khi bắt gặp lí tưởng của Đảng đã đc thể hiện rất rõ. Hai chữ ''Từ ấy'' đánh dấu một mốc son trong cuộc đời. Đó là giây phút nhà thơ giác ngộ lí tưởng cộng sản, đc kết nạp vào Đảng và tình nguyện đứng trong hàng ngũ để đấu tranh tự giải phóng. Mục đích của lí tưởng đó là đánh đuổi thực dân Pháp, tiêu diệt bọn vua quan bán nc, giành độc lập tự do cho dân tộc. Vs Tố Hữu, sự gặp gỡ lí tưởng cộng sản đã đem lại cho nhà thơ 1 niềm vui thật mãnh liệt. Đã từng sống trong cảnh tăm tối của ng dân thuộc địa, đã từng ''băn khoăn đi kiếm lẽ yêu đời'' ''vẩn vơ theo mãi đường quanh quẩn..'' nên phút này đây, khi gặp gỡ lí tưởng cách mạng, nhà thơ đã có đc niềm hạnh phúc thật lớn lao. Tác giả đã sử dụng hình ảnh ẩn dụ như ''nắng hạ'', ''mặt trời chân lí chói qua tim'' để thể hiện rõ sự vui sướng ấy. Tố Hữu ví lí tưởng cộng sản là ''mặt trời chân lí'', có nghĩa là nhà thơ khẳng định đây là nguồn sáng vĩ đại làm bừng thức cả trí tuệ và trái tim mình. Lí tưởng ấy k chỉ tác động tới lí trí mà còn tới tình cảm của nhà thơ, nên ông ns ''chói qua tim''. Lí tưởng cộng sản như nguồn sáng mới làm bừng sáng tâm hồn nhà thơ.  Tác giả sử dụng động từ mạnh có khả năng diễn tả cảm xúc mạnh mẽ ''bừng'', ''chói'', ''đậm'', ''rộn'' thể hiện ánh sáng lí tưởng đã soi rọi, mở ra trong tâm hồn nhà thơ 1 chân trời ms của nhận thức, của tư tưởng tình cảm. Sự tiếp nhận lí tưởng của Tố Hữu ở đây cx như của nhiều thanh niên khác lúc bấy giờ là vừa bằng cả nhận thức trí tuệ vừa bằng cả trái tim thương yêu của mình.Đó là niềm vui sướng tràn ngập trong lòng ng thanh niên trẻ tuổi, là lời ước nguyện gắn bó đời mình với quần chúng lao khổ, 1 tuyên ngôn về lẽ sống của Tố Hữu. Điều đó chứng tỏ rằng ND của lí tưởng cách mạng đã hàm chứa chủ nghĩa nhân đạo sâu sắc. Nhà thơ đón nhận lí tưởng k những bằng suy nghĩ, nhận thức đúng đắn mà còn bằng cả bầu nhiệt huyết sôi nổi, trẻ trung. Ánh sáng lí tưởng đem lại cho nhà thơ niềm vui và gợi bao ước mơ đẹp đẽ về 1 thế giới đầy hương sắc, âm thanh đc thể hiện rõ trong 2 câu thơ sau. 2 câu thơ bay bổng, đậm chất bút pháp lãng mạng diễn tả niềm vui sướng vô hạn của 1 thanh niên yêu nước khi bắt gặp lí tưởng, tìm thấy lẽ sống chân chính của cuộc đời bằng những h/ả so sánh đầy nghệ thuật. Như mặt trời đã đem đến cho thiên nhiên sự sống diệu kì, nguồn sáng mới này đã biến đổi cả tâm hồn nhà thơ thành cả 1 vườn hoa lá thật rộn ràng, quyến rũ: ''Rất đậm hương và rộn tiếng chim''. Nghĩa là lí tưởng cách mạng vs sức hồi sinh nhiệm màu đã làm mảnh đất tâm hồn nhà thơ nảy nở hoa lá tốt tươi vs bao sự sống niềm vui, đầy âm thanh và nhiều hương sắc. Lí tưởng cộng sản - mặt trời chân lí - k những sưởi ấm, soi sáng tâm hồn mà còn truyền nhựa sống, niềm yêu đời vào trái tim người trai trẻ. Tố Hữu còn là 1 nhà thơ nên vẻ đẹp mà sức sống ms của tâm hồn cx là vẻ đẹp và sức sống ms của hồn thơ. Cách mạng k đối lập vs NT, trái lại, cách mạng đã khơi dậy 1 sức sống ms, đem lại 1 cảm hứng sáng tạo ms cho hồn thơ Tố Hữu.

  Nếu trong khổ thơ đầu, cảm xúc tràn ngập thì trong khổ thơ thứ 2 lại là hệ quả của sự giác ngộ chân lí, là lời tâm niệm đc ns lên như 1 lẽ sống, 1 quyết tâm. Đó là thái độ tự nguyện hiến dâng cho cách mạng, tự nguyện gắn bó vs quần chúng lao khổ:


  Đó là những cảm nhận và nhận thức ms về lẽ sống của nhà thơ. Giác ngộ lí tưởng cộng sản, chàng trai 18 tuổi Tố Hữu đã chủ động đến vs quần chúng lao khổ, tự nguyện gắn bó máu thịt vs all mọi người. Tố Hữu khẳng định quan niệm ms về lẽ sống, đó là sự gắn bó hài hòa giữa ''cái tôi cá nhân'' và ''cái ta chung của tập thể''. Lúc đầu sự gắn bó của nhà thơ vs quần chúng còn cách xa nhau, nhưng sau đó là sự hòa quyện làm một, là những tình cảm máu thịt ruột rà. Bằng ngôn ngữ giản dị, mộc mạc, âm điệu nhẹ nhàng, sâu lắng đã thể hiện lời bộc bạch trực tiếp vs ước vọng chân thành, là tâm niệm của ''cái tôi trữ tình cách mạng''. ''Tôi buộc lòng tôi với mọi người'' là hành động hoàn toàn tự nguyện, động từ ''buộc'', ''trang trải'' thể hiện ý thức tự nguyện sâu sắc và quyết tâm cao độ của Tố Hữu muốn vượt qua giới hạn của ''cái tôi cá nhân'' để sống chan hòa vs m.n. Nhà thơ muốn tình cảm của mình đc ''trang trải'' vs ''trăm nơi'', trở thành sợi dây lk chặt chẽ vs những trái tim  của lớp ng cùng khổ để tạo nên 1 ''khối đời'' vững chắc, trở thành sức mạnh to lớn phá tan chế độ thực dân pk, xd 1 chế độ ms tốt đẹp. ''lòng'', ''tình'', ''hồn tôi'' 3 trạng thái tinh thần và ý thức tình cảm gắn vs m.n. Đó chính là sự đồng cảm, tình yêu thương giữa con ng vs con ng. 2 câu thơ sau cho thấy ty thương con ng của Tố Hữu kp là thứ tình thương chung2 mà là tình hữu ái giai cấp. Trong mối liên hệ vs m.n, nhà thơ đặc biệt qtâm đến quần chúng lao khổ. ''Khối đời'' là ẩn dụ chỉ 1 khối ng đông đảo cùng chung cảnh ngộ, đoàn kết chặt chẽ vs nhau, cùng phấn đấu vì 1 mục tiêu chung. Khi ''cái tôi'' chan hòa trong ''cái ta'', khi cá nhân hòa mình vào tập thể có cùng lí tưởng thì sức mạnh sẽ nhân lên gấp bội. Tối Hữu đã đặt mình vào giữa dòng đời, vào MT của quần chúng lao khổ để tìm thấy niềm vui và sức mạnh mới bằng nhận thức và tình cảm mến yêu, bằng sự giao cảm của những trái tim

  Khổ thơ cuối cùng của bài cho thấy sự chuyển biến sâu sắc trong tình cảm của Tố Hữu:


 Trc khi giác ngộ lí tưởng, Tố Hữu là 1 thanh niên tiểu tư sản. Lí tưởng cộng sản giúp nhà thơ k chỉ có đc lẽ sống ms mà còn vượt qua tình cảm ích kỉ, hẹp hòi của giai cấp tiểu tư sản để có đc tình hữu ái giai cấp vs quần chúng nghèo khổ. Nhà thơ tự cảm thấy mình đã trở thành ''người con'', ''người em'', ''người anh'' của ''vạn nhà'', ''vạn kiếp phôi pha'' và nhất là của những ''đầu em nhỏ'' ''k áo cơm cù bất cù bơ''. 1 sự tự nguyện hoàn toàn, k băn khoăn, k ngần ngại. Điệp từ ''là'' lặp lại liên tiếp cùng vs cách xưng hô ruột thịt và số từ ước lệ ''vạn'' nhấn mạnh và khẳng định 1 tình cảm GĐ thật gần gũi, thân thiết. Khi ns tới những ''kiếp phôi pha'' những ng đau khổ, bất hạnh, phải LĐ vất vả, thường xuyên dãi mưa nắng để kiếm sống, hay những em nhỏ ''k áo cơm, cù bất cù bơ'' những e nhỏ k nơi nương tựa, phải lang thang vất vưởng nay đây mai đó, tấm lòng đồng cảm xót thương vs những ng lao khổ của nhà thơ lại đc biểu hiện thật chân thành, xúc động. Qa đó cta có thể thấy đc thái độ căm giận của nhà thơ trc bất công, ngang trái của cuộc đời cũ. Chính vì những ''kiếp phôi pha'' và ''những em nhỏ cù bất cù bơ ấy'' mà Tố Hữu đã hăng say HĐ cách mạng và họ cũng chính là đối tượng sáng tác chủ yếu của nhà thơ Tố Hữu.

   Qua nghệ thuật diễn tả tâm trạng với những hình ảnh tươi sáng, giọng thơ sảng khoái, nhịp thơ dồn dập sôi nổi, các biện pháp tu từ: ẩn dụ, so sánh, điệp từ, bài thơ Từ ấy là bài ca tâm trạng vui sướng, say mê, cảm động và quyết tâm gắn bó với quần chúng nhân dân lao khổ của một thanh niên trong buổi đầu giác ngộ CM. Ngôn từ giản dị, trong sáng, giàu hình ảnh ẩn dụ. Tố Hữu được giác ngộ lí tưởng đã biết sống theo cái Ta chung của cộng đồng, dân tộc, biết sống cống hiến và cho đi, sống vì lí tưởng cao cả. Đó là lẽ sống, ý nghĩa sống đẹp ở đời. Từ ấy của Tố Hữu như một tuyên ngôn nghệ thuật của ông vì toàn bộ sự nghiệp của Tố Hữu đều hướng đến lí tưởng cao đẹp đó. Lí tưởng sống của thanh niên ngày nay: sống là phải có lí tưởng và hướng đến những lí tưởng đúng đắn để có cuộc sống đẹp, có ý nghĩa.

    Từ ấy là 1 bài thơ bình dị mà đặc sắc của Tố Hữu. Btho k chỉ thể hiện niềm vui sướng tràn ngập tâm hồn khi nhà thơ bắt gặp lí tưởng cộng sản mà còn là lời tâm nguyện chân thành, son sắt của ng chiến sĩ cách mạng gắn bó vs lí tưởng vs quần chúng lao khổ. Chính lí tưởng cộng sản, con đường cách mạng đã vạch hướng cho con đường thơ của ông... tất cả đều khởi sự từ ấy. Vượt thời gian, cho đến bây h, bài thơ vẫn còn giá trị và không ngừng hấp dẫn độc giả các thế hệ, ''Từ ấy'' đã tạo đc sự đồng cảm, mến mộ của nhiều ng yêu thích thơ Tố Hữu có lẽ cũng vì nó đem đến một bài học sâu sắc về lẽ sống và cách sống cho thanh niên.